Eπένδυση μαμούθ από Γερμανούς στη Κρήτη

Μια μεγάλη επένδυση, με τη δημιουργία μια σημαντικής μονάδας φωτοβολταϊκών η οποία θα παράγει ισχύ για ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα έχουν στα σκαριά για την Κρήτη οι Γερμανοί, και την είχαν προ καιρού... παρουσιάσει στον περιφερειάρχη Σταύρο Αρναουτάκη. Μόνο που...
η επένδυση αυτή φαντάζει πραγματικά αμελητέα ποσότητα μπροστά στο κολοσσιαίο, δίχως κανένα προηγούμενο, ενεργειακό project που σχεδιάζεται να γίνει στην Κρήτη και συνολικά στη χώρα μας από τη Γερμανία... Είναι το μεγαλόπνοο επενδυτικό σχέδιο «Ήλιος».

«Helios» είναι ο επίσημος τίτλος του, το οποίο προβλέπει ούτε λίγο-ούτε πολύ την παραγωγή 10.000 μεγαβάτ! από φωτοβολταϊκά που θα εγκατασταθούν στην Κρήτη και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, με αρχικό μόνο κόστος επένδυσης τα 20 δισ. ευρώ!


Τα μεγέθη της επένδυσης προκαλούν αν μη τι άλλο ίλιγγο. Το σίγουρο είναι πως η Κρήτη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του σχεδίου, με ό,τι πλεονεκτήματα αλλά και προβληματισμούς γεννά αυτό, αφού, πέρα από την ενέργεια και τις θέσεις εργασίας, θα υπάρξει εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε τεράστια κλίμακα...

Πριν κανείς βιαστεί να σχολιάσει με θυμηδία το επενδυτικό σχέδιο-μαμούθ, καθώς ομολογουμένως προβλέπονται κάποια πράγματα που ακούγονται εκ πρώτης όψεως εξωπραγματικά, ας αναλογιστεί τρία πράγματα... Πως το σχέδιο προωθείται σε πολύ σοβαρό επίπεδο, έχει ψηφιστεί μάλιστα ήδη από το Γερμανικό Κοινοβούλιο.

Πως είναι πολιτική απόφαση της Γερμανίας στο θέμα της ενεργειακής παραγωγής της, με φόντο το κλείσιμο των πυρηνικών της εργοστασίων. Και πως ήδη έχουν προχωρήσει οι διαβουλεύσεις και οι ζυμώσεις για να απεγκλωβιστούν οι Γερμανοί από την δαιδαλώδη ελληνική γραφειοκρατία. Η «συνταγή» είναι γνωστή και δεν είναι άλλη από τα fast track...

Το προφίλ της επένδυσης-μαμούθ

Το σχέδιο «Helios», όπως παρουσιάστηκε πριν από λίγες μέρες στη συνάντηση που είχε ο υπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Παπακωνσταντίνου με το Γερμανό υφυπουργό Οικονομίας Σ. Καπφέρερ, αποτελεί πιθανώς το μεγαλύτερο επενδυτικό σχέδιο όχι μόνο στην ενέργεια αλλά σε κάθε τομέα της οικονομίας που έχει σχεδιαστεί ποτέ στην Ελλάδα. Τα νούμερα μοιάζουν εξωπραγματικά, αφού προβλέπει την παραγωγή 10 χιλιάδων μεγαβάτ από φωτοβολταϊκά και ηλιοθερμικά πάρκα.

Μιλάμε δηλαδή για ισχύ πάνω από τη σημερινή συνολική παραγόμενη ισχύ στη χώρα μας από λιγνίτη, φυσικό αέριο, πετρέλαιο και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας! Η ισχύς αυτή θα παραχθεί από φωτοβολταϊκά και ηλιοθερμικά πάρκα, που θα αναπτυχθούν σε 200.000 στρέμματα «καθαρής» δημόσιας γης σε όλη την Ελλάδα, δημιουργώντας σε βάθος χρόνου μέχρι και 60.000 θέσεις εργασίας. Με τον όρο «καθαρή γη» εννοούνται εκτάσεις απαλλαγμένες από γραφειοκρατικά και νομοθετικά εμπόδια, με διαδικασίες ολυμπιακών έργων, δηλαδή με μεθόδους fast track, ώστε να παρακαμφθούν τα προβλήματα που έχουν αντιμετωπίσει παρόμοιες επενδύσεις στην Ελλάδα (απανωτές προσφυγές στο ΣτΕ κ.λπ.).

Επίσης, ο αρχικός μόνο προϋπολογισμός, αναφορικά δηλαδή μονάχα με τις υποδομές και τον απαιτούμενο εξοπλισμό, φτάνει τα 20 δισ. ευρώ...

Το μερίδιο της Ελλάδας

Σύμφωνα με το σχέδιο - στο οποίο η χώρα μας θα μπορούσε να έχει μερίδιο της τάξης του 30% - η παραγόμενη ενέργεια θα εξάγεται στην Ευρώπη μέσω υποβρύχιων συνδέσεων, κατά το μοντέλο του επίσης γερμανικής εμπνεύσεως προγράμματος Desertec. Το τελευταίο αφορούσε την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με φωτοβολταϊκά στη Σαχάρα και τη μεταφορά της με υποβρύχια καλώδια στην Ευρώπη, με τη διαφορά ότι, ενώ το ελληνικό Desertec υπόσχεται άμεσα αποτελέσματα, σε εκείνο παρουσιάζονται πολλά τεχνικά και πολιτικά προβλήματα, λόγω της αναταραχής στις χώρες της Βόρειας Αφρικής, και έχει «κολλήσει».

Από την πλευρά της κυβέρνησης καταβάλλεται προσπάθεια ώστε μεγάλο μέρος του εξοπλισμού να παράγεται στην Ελλάδα, είτε από τις 5 υφιστάμενες εγχώριων συμφερόντων βιομηχανίες είτε από νέες που θα ιδρυθούν (αμιγώς γερμανικές ή ελληνογερμανικές).

Στην πρώτη γραμμή η Κρήτη

Οι υποψήφιες περιοχές για την κατασκευή των φωτοβολταϊκών πάρκων είναι πολλές. Όμως οι πληροφορίες αναφέρουν πως κομβικό σημείο του σχεδιασμού σε ό,τι αφορά το πού θα εγκατασταθούν τα φωτοβολταϊκά αποτελεί η Κρήτη, η οποία έχει και τη μεγαλύτερη ηλιοφάνεια. Ακόμη, στο project, αναφέρουν πηγές, συμπεριλαμβάνονται νησιά (Ρόδος, Λέσβος, Κως), αλλά και η Πελοπόννησος, ίσως και η Δυτική Μακεδονία.

Χάρτης με τη διαδρομή που θα ακολουθηθεί δεν υπάρχει - τόσο εντός Ελλάδας όσο και μετά τα σύνορα της χώρας ως τη Γερμανία - αφού ακόμα δεν έχει καθοριστεί ποια και πού είναι αυτά τα 200.000 στρέμματα. Αλλά η λογική είναι περίπου η εξής: Υποβρύχια καλώδια θα μεταφέρουν το ρεύμα από τα εγκατεστημένα φωτοβολταϊκά της Κρήτης, στην Πελοπόννησο, εκεί θα συνδέονται με το επίγειο δίκτυο και θα ακολουθείται μια διαδρομή βόρεια, διασχίζοντας όλη την Ελλάδα μέχρι τη Μακεδονία.

Στα σύνορα, το ελληνικό δίκτυο θα ενώνεται με εκείνο π.χ. της Αλβανίας, της Βουλγαρίας, και των Σκοπίων, και αυτά με τη σειρά τους θα ενώνονται, για παράδειγμα, με τα αντίστοιχα της Ιταλίας, της Αυστρίας και της Ουγγαρίας, μεταφέροντας έτσι το ελληνικό ηλιακό ρεύμα μέχρι τα γερμανικά σύνορα.

Η λογική του σχεδίου

Το ενεργειακό σχέδιο «Ήλιος» στηρίζεται στη λογική «εξαγωγή καθαρής ενέργειας από τον ευρωπαϊκό Νότο με τα πλούσια ηλιακά αποθέματα προς τα μεγάλα κέντρα κατανάλωσης του ευρωπαϊκού Βορρά που παρουσιάζουν ελλείμματα». Στο πλαίσιο αυτό, θα κάνει χρήση μιας σειράς μηχανισμών που προβλέπονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όπως αυτήν της «στατιστικής μεταφοράς». Οδηγία του 2009 προβλέπει στατιστικού τύπου μεταβιβάσεις μεταξύ κρατών-μελών: Δηλαδή εάν ένα κράτος έχει πλεόνασμα ενέργειας σε σχέση με ένα άλλο που παράγει ελλειμματικά, να του «παραχωρεί» το πλεόνασμά του.

Παράλληλα, προβλέπονται κοινά έργα μεταξύ κρατών-μελών, δηλαδή μια χώρα μπορεί να χρηματοδοτήσει απευθείας ένα έργο παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ σε μια άλλη. Στην ουσία, η Ελλάδα, που μετά την ολοκλήρωση του «Ήλιος» θα έχει πλεόνασμα σε ηλιακή ενέργεια, θα εξάγει το ρεύμα αυτό στη Γερμανία (ή και αλλού) και σε αντάλλαγμα η συμφωνία θα προβλέπει ότι γερμανικές εταιρείες θα κατασκευάσουν επί ελληνικού εδάφους τα απαραίτητα δίκτυα.
Εκτός από τη Γερμανία, το ρεύμα μπορεί να αποστέλλεται και σε άλλες χώρες (π.χ. Ιταλία, όπου υπάρχει και έτοιμη υποβρύχια διασύνδεση διά της Αδριατικής, ισχύος 500 MW), ενδεχόμενο που αφήνει ανοικτό ο υπουργός Περιβάλλοντος-Ενέργειας Γ. Παπακωσταντίνου.

Γιατί τους δελεάζει ο ήλιος μας

Οι λόγοι που οι Γερμανοί ενδιαφέρονται για τον ελληνικό ήλιο σχετίζονται τόσο με την αξιοποίηση της ενεργειακής τους τεχνογνωσίας όσο κυρίως με την ανάγκη αναπλήρωσης της τροφοδοσίας σε ηλεκτρισμό από άλλες εναλλακτικές πηγές, αφού μέχρι και το 2022 έχουν πάρει την απόφαση να απεξαρτηθούν εντελώς από τα πυρηνικά.

Μέχρι τότε θα πρέπει να έχει κλείσει και το τελευταίο πυρηνικό εργοστάσιο της χώρας, σύμφωνα με απόφαση της καγκελαρίου Μέρκελ, που έχει ψηφιστεί από τη γερμανική Βουλή. Εκτός από την επίλυση των προβλημάτων που απορρέουν από το κλείσιμο των πυρηνικών εργοστασίων της Γερμανίας, ένα άλλο όφελος που θα έχει το Βερολίνο αν επενδύσει στον ελληνικό ήλιο σχετίζεται με το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη γίνεται συνεχώς ακριβότερη.